Çocuklarda Tip 2 diyabetin artmasý üzerine diyabetle savaþ kýlavuzunun yenisi hazýrlandý. Daha önce 100 olan açlýk kan þekeri deðeri artýk 110 kabul edilecek, diyabetli bir neslin yetiþmemesi için 4 kilo doðan bebekler risk grubunda sayýlacak.

Modern insaný tehdit eden Tip 2 diyabetin Amerika'da çocuklarda yüzde 3'ten yüzde 45'e yükselmesi bilim adamlarýný harekete geçirdi. Uluslararasý Diyabet Federsyonu ve Amerika Diyabet Cemiyeti yaptýklarý çalýþmalarda Dünya Saðlýk Örgütü'nü de yanlarýna alarak diyabetin anayasasýný deðiþtirdi. Daha önceden açlýk kan þekeri ölçüm deðeri 100'e göre konulan taný bugün 110'a çýkarýlarak, asrýn tehlikesi olarak kabul edilen diyabete karþý kiþilerin bilinçlendirilmesi hedefleniyor. Türkiye'de de uygulanmaya baþlanan yeni kýlavuza göre, 4 kilo ve üzerinde doðan tüm bebekler riskli gruba alýndý. Hamileliði süresince 20 ve üzerinde kilo alan kadýnlar da diyabete karþý uyarýlarak, beslenmede dikkat edilmesi gereken kurallar belirlendi. Geçtiðimiz hafta sonu 'Diyabet Hastalarý Ýçin Daha Saðlýklý ve Güvenli Yaþam' toplantýsýna katýlarak Türk doktorlarý bilgilendiren Dallas Diyabet ve Endokrinoloji Araþtýrma Merkezi Direktörü Prof. Dr. Julio Rosenstock, geliþmiþ ülkelerde artan Tip 2 diyabetiyle ilgili sorularýmýzý yanýtladý:

TÜRKÝYE DE KABUL ETTÝ

* Yeni standartlar hangi kriterlere göre düzenlendi?
Önceden sadece açlýk kan þekeri 100 ve üzerinde olanlar diyabet tanýsý alýyordu. Ancak bugün tek baþýna açlýk veya tokluk kan þekeri ölçümünün deðil, her ikisinin toplamý sonucu yapýlan ortalamanýn daha net bir gösterge olduðu kabul edildi. Kan þekeri seviyesini 100'den 110'a çýkaran Amerika Diyabet Cemiyeti ve Uluslararasý Diyabet Federasyonu'nun ortak kararý, Türkiye'de de uygulamaya konuldu. Böylece çocuklarý daha erken dönemde diyabete karþý koruma þansýmýz artacak. Ayrýca 45 yaþ ve üzeri tüm kiþiler, Vücut Kitle Ýndeksi 30 ve üzerinde olanlar, obezite, tansiyon, kroner kalp hastalýðý ile kan yaðýnda yükseklik olanlar, hamileliðinde 20'den fazla kilo alan kadýnlar ve 4 kilonun üzerinde doðan bebekler de risk grubunda kabul edildi.

* Kaç kiþi risk altýnda?
Tüm diyabetli hastalarýn yüzde 10'unu Tip 1, yüzde 90'ýný ise Tip 2 diyabet hastalarý oluþturur. Tip 1 diyabet en sýk olarak çocukluk çaðýnda görülürdü. Ancak günümüz çocuklarýnda Tip 2 diyabet yüzde 45'lere ulaþtý. Bu da tehlikenin çok hýzlý adýmlarla geldiðini gösteriyor. Tüm dünyada 246 milyon kiþi diyabet ile yaþýyor ve bu rakamýn 2025 yýlýnda 360 milyona yükseleceði tahmin ediliyor.

SAATLÝ BOMBA GÝBÝ

* Obezitenin yaygýnlaþmasý diyabeti ne kadar artýrdý?
Obezlerin yüzde 80'ine diyabet tanýsý konuldu. Toplum olarak diyabet ve obezite ile iç içe yaþýyoruz. Diyet ve egzersiz eksikliði, okullarda çocuklara zararlý yemek veren makineler, büyük porsiyonlar... Tüm bunlar Tip 2 diyabetin artmasýnda etken. 'Diyabet+Obezite= Diyabezite' diyebiliriz. Devamlý fast food beslenen, kola içen ve hamburger yiyenler tabii ki Tip 2 diyabet hastasý oluyor. Günlük alýnan kalori miktarýnýn giderek artmasý, buna karþýlýk fiziksel aktivitenin azalmasý, çocuklarý daha da çok tehdit etmeye baþladý. Bu çerçevede ABD'deki okullarda fast food ürünler veren makineler toplatýlýyor.

* Diyabet önlenebilir mi?
Diyabet önlenebilir bir hastalýk. Saðlýklý beslenme ve aktivitenin artýrýlmasý çok önemli. Çocuklar ve yetiþkinler günde 30 dakika egzersiz yapmalý. Çocuklarda her öðün 250, eriþkinlerde ise 500 kalori geçilmemeli. Bunlar dikkate alýnmazsa saatli bombayý andýran diyabet nedeniyle hastalarýn yüzde 85'i kalp ve damar hastalýklarýndan kaybedilecek.
SEVDÝCAN GÜNEÞ
Sabah